Về DeSci và BIO

1. Hiểu về DeSci → Đặt câu hỏi về DeSci → Thấu hiểu DeSci

1.1 Hiểu về DeSci

Điểm đau:

Cơ sở hạ tầng chậm trễ xung quanh việc duy trì IP, khả năng tiếp cận, quyền sở hữu và phân phối doanh thu cho nghiên cứu hoặc kiến thức luôn là một điểm đau, đặc biệt là trong học thuật.

Trong lĩnh vực phức tạp của chia sẻ và khám phá kiến thức, việc cân bằng giữa bảo mật, minh bạch, cơ chế thưởng và khả năng tiếp cận vẫn là một thách thức dai dẳng. Các mô hình truyền thống thường dựa vào các hệ thống xác minh tập trung, có thể hạn chế tính bao trùm và sự tham gia rộng rãi. Hơn nữa, các hệ thống hiện tại có thể không đủ để thưởng hoặc công nhận các đóng góp kiến thức, có thể cản trở sự phát triển của một cơ sở kiến thức tập thể toàn diện.

Vấn đề được giải quyết:

Ý tưởng trung tâm của DeSci là mọi người nên có quyền truy cập bình đẳng vào tất cả các cấp độ khoa học và kiến thức, và quá trình nghiên cứu khoa học nên mở và minh bạch cho tất cả. Do đó, DeSci nhằm tạo ra một hệ sinh thái nơi những người đóng góp kiến thức được khuyến khích chia sẻ nghiên cứu của họ, và bất kỳ ai cũng có thể truy cập và thậm chí lặp lại các nội dung này mà không cần sự cho phép.

Điều này tạo ra một hệ thống nghiên cứu khoa học hoàn toàn khác, nơi:

1. Phân bổ tài trợ được quyết định công khai thông qua các cơ chế như DAO, trái ngược với khoa học truyền thống, được kiểm soát bởi các nhóm nhỏ, đóng, tập trung.
2. Tầm nhìn của DeSci thúc đẩy sự hợp tác động lực của các nguồn lực toàn cầu, phá vỡ các hạn chế do các tổ chức tập trung trong khoa học truyền thống đặt ra ở một mức độ nào đó.
3. Dòng tiền tài trợ minh bạch hơn và, được hỗ trợ bởi web3, khám phá một hệ thống kinh tế hiệu quả hơn, đối lập rõ rệt với các quy trình ra quyết định tài trợ kéo dài trong khoa học truyền thống. Đồng thời, các động lực token và danh tiếng làm nổi bật giá trị của các đánh giá đồng nghiệp.
4. Những người đóng góp kiến thức có thể phân bổ minh bạch tài sản trí tuệ mà họ tạo ra, không giống như trong khoa học truyền thống, nơi IP thuộc về tổ chức liên kết và các con đường truy cập không rõ ràng. DeSci cũng khuyến khích chia sẻ tất cả dữ liệu nghiên cứu, bao gồm cả những nỗ lực không thành công, giải quyết sự thiên vị công bố trong khoa học truyền thống nơi chỉ những kết quả thành công thường được chia sẻ.

1.2 Đặt câu hỏi về DeSci

Ý định ban đầu của DeSci là thiết lập một hệ sinh thái cho các nhà khoa học hoặc học giả chia sẻ nghiên cứu học thuật và giành quyền sở hữu IP nghiên cứu của họ. Đối với người dùng khác, sự tham gia của họ chủ yếu xoay quanh việc dễ dàng truy cập vào các nghiên cứu học thuật này. Về cơ bản, tháp ngà của học thuật vẫn chưa bị phá vỡ, và những người chơi cốt lõi trong hệ sinh thái này vẫn là các học giả hàng đầu.

• Trong những hoàn cảnh nào một người bình thường sẽ quan tâm đến việc dễ dàng truy cập vào một bài báo học thuật?

Có khả năng ngoài việc thức trắng đêm để hoàn thành bài báo ở trường đại học, nhu cầu này hiếm khi xuất hiện sau khi tốt nghiệp. Từ một góc độ nhất định, chúng ta phải thừa nhận rằng khả năng đóng góp IP học thuật có giá trị chỉ thuộc về một nhóm nhỏ người.

Tuy nhiên, khi xem xét lĩnh vực và câu chuyện, đây chính là vấn đề với DeSci—nó quá thuần khiết và cao quý, khiến việc hiện thực hóa giá trị thực sự mà web3 có thể mang lại trở nên khó khăn, cụ thể là hiệu ứng cộng đồng và một hệ thống kinh tế hiệu quả. Tập trung chặt chẽ, nền tảng của DeSci không phải là một nền tảng đóng góp kiến thức mở mà thay vào đó nên là một hệ sinh thái sôi động dựa trên một hệ thống token hiệu quả và hiệu ứng cộng đồng mạnh mẽ. Nền kinh tế này dựa vào sự tham gia rộng rãi của người dùng, và nếu người dùng không thể thực sự tham gia vào hệ thống hoặc thiếu động lực đủ để nắm giữ và

giao dịch token, giá token, thanh khoản và hệ thống kinh tế sẽ không bền vững.

Do đó, chỉ có các nhà khoa học làm người chơi cốt lõi rõ ràng là không hợp lý và không thể thiết lập một cơ chế bền vững.

2. Loại DeSci Nào Có Ý Nghĩa Hơn

2.1 Hiểu Về DeSci

• Khoa học =/= Kiến thức

DeSci không nên chỉ là lĩnh vực của các nhà khoa học mà nên hạ thấp rào cản để người bình thường có thể tham gia vào khoa học. Do đó, tốt hơn là tránh lạm dụng thuật ngữ “khoa học” và thay vào đó nhấn mạnh “kiến thức.” Khoa học vốn dĩ đặt ra một ngưỡng cho DeSci, trong khi kiến thức có thể bao gồm dữ liệu dưới bất kỳ hình thức hoặc lĩnh vực nào.

Đóng góp kiến thức từ lĩnh vực chuyên môn hoặc các lĩnh vực quan tâm của một người vốn dĩ hấp dẫn và có thể dễ dàng tạo ra hiệu ứng lan truyền. Do đó, mở rộng định nghĩa từ “khoa học” sang “kiến thức” cho phép sự tham gia cộng đồng lớn hơn và cho phép web3 phát huy hết tiềm năng của nó.

Tôi tin rằng DeSci nên áp dụng cấu trúc kim tự tháp, phân loại những người tham gia và đóng góp trên toàn bộ chuỗi chia sẻ kiến thức thành các cấp bậc khác nhau, mỗi cấp không thể thiếu. Các học giả, là những người tham gia ở đỉnh của kim tự tháp, đóng góp giá trị cốt lõi của chính DeSci trong khi tạo ra những điểm nổi bật của dự án. Ví dụ, trong bối cảnh phát triển thuốc mới, nếu DeSci có thể tham gia hoặc hỗ trợ việc ra mắt một loại thuốc, sự chú ý mà nó mang lại cho lĩnh vực và dự án sẽ không thể đo lường được. Người dùng cộng đồng, là những người tham gia ở cơ sở của kim tự tháp, có cơ chế nền tảng riêng để tham gia. Họ duy trì hoạt động hiệu quả của toàn bộ hệ sinh thái và hệ thống kinh tế.

2.2 Nền Tảng Của DeSci — BIO

2.2.1 Giới Thiệu Về BIO

Giao thức BIO là một cơ sở hạ tầng tài chính khoa học phi tập trung nhằm thúc đẩy đổi mới công nghệ sinh học thông qua sự hợp tác cộng đồng. Nó cung cấp các công cụ để tài trợ, phát triển và quản lý tài sản trí tuệ khoa học (IP) nhằm tăng tốc thương mại hóa nghiên cứu công nghệ sinh học cho một cộng đồng toàn cầu, bao gồm bệnh nhân, nhà khoa học và chuyên gia công nghệ sinh học.

Chức năng và Cơ chế Cốt lõi: Hỗ trợ Các Tổ chức Công nghệ Sinh học Phi tập trung - BioDAOs

2.2.2 BIO chuyên sâu

1) Chi tiết Kỹ thuật

Ngăn xếp kỹ thuật và kiến trúc của Giao thức BIO được thiết kế để hỗ trợ việc mã hóa và quản trị trên chuỗi của IP công nghệ sinh học.

• Bằng cách phát triển một blockchain tùy chỉnh, Giao thức BIO đảm bảo rằng các quy trình phát triển, thương mại hóa và giao dịch công nghệ sinh học là minh bạch, có thể xác minh và an toàn, đồng thời giảm chi phí giao dịch.
• Cơ chế IP-Token, dựa trên hợp đồng thông minh (SC), gán cho mỗi tài sản IP một token duy nhất và xác định quyền sở hữu và quy tắc giao dịch của nó. Người dùng có thể mua quyền sở hữu một phần hoặc toàn bộ thông qua các giao dịch, cho phép lưu thông và giao dịch trên thị trường thứ cấp trong khi bảo vệ IP nghiên cứu công nghệ sinh học.
• Với kiến trúc dựa trên DAO, các thành viên quản lý và tài trợ cho các dự án nghiên cứu thông qua token BIO. Mỗi DAO có thể tập trung vào các lĩnh vực nghiên cứu chuyên biệt, chẳng hạn như VitaDAO về nghiên cứu tuổi thọ và CryoDAO về đông lạnh.

2) Phân Tích Mô Hình Hoạt Động

1. BioDAO