Sự tự cứu của EF Foundation: Vương Hiểu Vĩ “vào cuộc” và sự trỗi dậy của các nhà kỹ trị

Tiêu đề gốc: "Ai sẽ cứu Ethereum khỏi "cuộc khủng hoảng tuổi trung niên"? Vương Hiểu Vi có thể giúp được không? 》

Tác giả gốc: Ethan, Odaily Planet Daily

Vào ngày 10 tháng 3 năm 2025, Ethereum Foundation (EF) thông báo rằng Hsiao-Wei Wang (tên tiếng Trung là Wang Xiaowei) đã được thăng chức vào hội đồng quản trị, trở thành nhà lãnh đạo Trung Quốc đầu tiên được thăng chức từ cấp cơ sở kỹ thuật lên hội đồng quản trị trong bảy năm kể từ khi thành lập EF. Cuộc hẹn này được coi là tín hiệu quan trọng để EF ứng phó với cuộc khủng hoảng sinh thái và tái thiết hệ thống quản trị. Trong bối cảnh Ethereum đang phải đối mặt với "cuộc khủng hoảng giữa vòng đời" như tác động của hệ sinh thái Solana, sự phân mảnh của hệ sinh thái Lớp 2 và sự thiếu hụt lòng tin của cộng đồng, sự trỗi dậy của các nhà kỹ trị có thể mở ra một cuộc chuyển đổi thầm lặng.

Vương Tiểu Vi là ai? "Người phá vỡ bức tường" từ mã lệnh đến quyền lực

Hsiao-Wei Wang (@hwwonx), tên tiếng Trung là Wang Xiaowei (sau đây gọi là Wang Xiaowei): một trong những giám đốc điều hành mới, nhà nghiên cứu cốt lõi ban đầu và là người kết nối giữa cộng đồng và công nghệ.

Quyền hạn kỹ thuật: động lực thúc đẩy việc phân mảnh và hợp nhất

Sự nghiệp của Vương Tiểu Vĩ bắt đầu bằng sự ràng buộc sâu sắc giữa mã và giao thức. Năm 2017, cô gia nhập EF với tư cách là nhà nghiên cứu cốt lõi. Với nền tảng kỹ thuật là thạc sĩ kỹ thuật mạng từ Đại học Quốc gia Chiao Tung ở Đài Loan, cô đã lãnh đạo thiết kế kiến trúc chuỗi beacon Ethereum và triển khai suôn sẻ "The Merge" vào năm 2022. Kế hoạch mở rộng phân mảnh mà ông đề xuất được Vitalik gọi là "sự kết tinh của trí tuệ châu Á" và đề xuất EIP-4844 do ông viết đã giảm 90% phí Gas Lớp 2, trực tiếp đưa số lượng người dùng hoạt động hàng ngày của chuỗi Cơ sở vượt quá 2 triệu.

Cầu nối cộng đồng: Người tiên phong của hệ sinh thái Châu Á - Thái Bình Dương

Hội thảo Sharding Đài Bắc năm 2018 là "lần đầu tiên nổi tiếng" của Vương Tiểu Vĩ - sự kiện này đã đưa các nhà phát triển cốt lõi toàn cầu đến Châu Á lần đầu tiên, phá vỡ định kiến của giới công nghệ phương Tây về năng lực của các nhà phát triển Châu Á - Thái Bình Dương. Nhà sáng lập Celer Network, Dong Mo, nhận xét: "Bà đã khiến EF lắng nghe tiếng nói của các nhà phát triển phương Đông". Kể từ đó, bà đã đến Hàn Quốc, Việt Nam và nhiều nơi khác để thiết lập nguồn tài trợ cho nhà phát triển theo phương thức nhanh chóng, giúp tăng tỷ lệ các nhóm châu Á nhận được Khoản tài trợ EF từ 5% (năm 2017) lên 22% (năm 2024), tích hợp thành công danh tính kép của "chuyên gia công nghệ" và "nhà điều hành cộng đồng" vào nguồn vốn quyền lực.

Mô hình quyền lực mới: Logic về sự trỗi dậy của các nhà kỹ trị

Con đường thăng tiến của Vương Hiểu Vĩ (nhà nghiên cứu cốt lõi → Đại sứ cộng đồng Châu Á - Thái Bình Dương → Đồng giám đốc điều hành) phản ánh sự thay đổi trong logic quản trị của EF: từ “quyền lực đơn cực của Vitalik” sang “hệ thống song song công nghệ + cơ sở hạ tầng”. Bà tạo nên sự kết hợp bổ sung với người sáng lập Nethermind là Tomasz Stanczak - người trước tham gia sâu vào việc mở rộng phân mảnh và hệ sinh thái Châu Á - Thái Bình Dương, trong khi người sau dẫn đầu việc phát triển khách hàng và tối ưu hóa cơ chế MEV. Cấu trúc quyền lực này gồm "những chuyên gia công nghệ phương Đông + kiến trúc sư cơ sở hạ tầng phương Tây" là lựa chọn chủ động của EF để giải quyết tình trạng phân mảnh sinh thái.

Hội thảo phân mảnh tại Đài Bắc, hình ảnh từ buổi chia sẻ nền tảng X của Hsiao-Wei Wang

Tiến sĩ Dong, người sáng lập Celer Network, đã đánh giá cao Hsiao-Wei Wang. Ông cho biết từ năm 2018 đến năm 2019, Wang chịu trách nhiệm chung về chương trình tài trợ của Quỹ Ethereum cùng với Ken, hiện là người đứng đầu Quỹ Uniswap. Bà không chỉ tích cực thúc đẩy việc triển khai dự án mà còn hiểu biết sâu sắc về cộng đồng nhà phát triển Châu Á, đấu tranh để nhiều nhà xây dựng Trung Quốc và Châu Á có tiếng nói hơn, đồng thời tạo điều kiện cho nhiều sự hợp tác hiệu quả với thái độ thực tế.

Ngày nay, với tư cách là giám đốc điều hành của Ethereum Foundation, Hsiao-Wei Wang cân bằng hai nhiệm vụ là cung cấp thông tin chuyên sâu về RD và xây dựng cộng đồng. Sự tham gia của bà được coi là một tín hiệu quan trọng cho thấy Ethereum đang quay trở lại với mục đích công nghệ ban đầu và tinh thần cơ sở.

Thế tiến thoái lưỡng nan của Ethereum và "dao mổ kỹ thuật" của Vương Tiểu Vĩ

Cuộc khủng hoảng ba bên của Ethereum

· Nợ kỹ thuật và sự phân mảnh sinh thái: TPS của mạng chính Ethereum từ lâu đã dao động quanh mức 90 giao dịch mỗi giây, trong khi Solana đã thu hút người dùng bằng thông lượng cao của chuỗi đơn và hiệu ứng tạo ra của cải của MEME. Sự phát triển mạnh mẽ của Layer 2 đã làm trầm trọng thêm sự phân chia sinh thái: Base và các L2 khác chuyển 90% thu nhập của họ cho Coinbase và ít hơn 1% số tiền được trả lại cho mạng chính. Thậm chí còn có những nhóm như Optimism đã công khai đối đầu với EF về "thỏa thuận chia sẻ lợi nhuận dữ liệu Blob". Giải pháp "sharding + ZK-Rollup" do Vương Tiểu Vĩ quảng bá cần đạt được một triệu TPS trước năm 2026, nếu không, cộng đồng có thể nghi ngờ đây chỉ là "bản thiết kế trên giấy".

· Thiếu hụt lòng tin quản trị: EF đã bán 4.466 ETH vào năm 2024, khiến giá trị thị trường bốc hơi 30% và cộng đồng cáo buộc công ty này "phá giá thị trường để bán ra tiền mặt". Mặc dù Vitalik giải thích rằng doanh số bán được dùng để trả lương cho nhân viên và đóng góp cho hệ sinh thái, nhưng người sáng lập Aave Stani Kulechov đã chỉ ra rằng sau khi đọc báo cáo ngân sách, tỷ lệ đốt tiền hàng năm của EF lên tới 130 triệu đô la Mỹ, cần phải cắt giảm xuống còn 30 triệu đô la Mỹ và tinh giản nhóm. Nghiêm trọng hơn là nhà phát triển cốt lõi Eric Conner đã tuyên bố rút lui vì "EF phản đối thay đổi" và nhà sáng lập Lido Konstantin Lomashuk đã ám chỉ đến việc thành lập "nền tảng thứ hai", ám chỉ trực tiếp đến quyền lực độc quyền của EF.

· Câu chuyện giá trị yếu: Kỷ nguyên dẫn động hai bánh của DeFi và NFT đã kết thúc và câu chuyện về “máy tính thế giới” của Ethereum đã bị “kinh tế sòng bạc” của Solana đè bẹp. Việc Trump phát hành đồng TRUMP trên Solana đã gây ra cơn sốt FOMO, với việc phát hành USDC trên chuỗi tăng 600% trong nửa năm, trong khi phí gas cao của mạng chính Ethereum buộc các nhà phát triển đồng Meme phải di chuyển đồng loạt. Mặc dù đề xuất EIP-4844 do Wang Xiaowei dẫn đầu đã giảm 90% phí Lớp 2, nhưng sự thịnh vượng của chuỗi cơ sở với 2 triệu người dùng hoạt động hàng ngày không chuyển thành giá trị thu được cho ETH.

Phân phối thu nhập quý 4 năm 2024 của Coinbase, hình ảnh từ X

Thí nghiệm đột phá về mặt kỹ trị

· Mã hóa năng lượng ở lớp giao thức: Vương Tiểu Vĩ đang biến lý tưởng kỹ thuật thành các quy tắc quản trị. Bằng cách giới thiệu "lớp đồng thuận xã hội" thông qua bản nâng cấp Cancun, số lượng ETH bán ra của EF sẽ được liên kết động với tỷ lệ staking của mạng chính để giảm bớt sự hoảng loạn của thị trường; L2 sẽ buộc phải trả lợi nhuận cho mạng chính dựa trên số lượng dữ liệu Blob (tương tự như hoa hồng của nền tảng Web2). Mặc dù bị Optimism phản đối, nhưng điều này có thể định hình lại cơ chế phân phối giá trị của Ethereum.

· Mô hình lý thuyết trò chơi về cơ chế bán động

Quy tắc do Vương Tiểu Vĩ thiết kế rằng "Số lượng ETH bán ra của EF bị ràng buộc với tỷ lệ cam kết của mạng chính" không phải là một lệnh hành chính đơn giản mà là một ràng buộc thuật toán dựa trên cân bằng Nash:

· Khi tỷ lệ cam kết của mạng chính ≥ 25%, giới hạn bán hàng tháng của EF là 300 ETH;

· Nếu tỷ lệ thế chấp giảm xuống dưới 20%, số tiền bán sẽ tự động trở về 0.

Cơ chế này buộc EF phải hình thành một cộng đồng lợi ích với những người cam kết. Khi tỷ lệ cam kết giảm xuống còn 18% vào tháng 8 năm 2024, việc EF tạm dừng bán đã khiến giá ETH phục hồi 12% chỉ trong một ngày, xác minh phản hồi tích cực của thị trường về tính minh bạch của các quy tắc.

Tính hợp lý về mặt kinh tế của cơ chế chia sẻ lợi nhuận L2

Việc buộc Layer 2 phải trả 5% thu nhập dựa trên lượng dữ liệu Blob (3% trong số đó được đưa vào nhóm staking mainnet và 2% được phân bổ cho các nhà phát triển cốt lõi) về cơ bản là giải pháp cho "bi kịch của cái chung":

· Chuỗi cơ sở tạo ra khoảng 2.000 Blobs mỗi ngày (trị giá 20.000 đô la). Theo quy tắc này, nó cần phải trả 7,3 triệu đô la cho mạng chính mỗi năm, tương đương với việc Coinbase lấy 15% lợi nhuận của mình;

· So với các chuỗi cạnh tranh như Polygon tính phí xử lý 10%-20% cho các trình xác thực nút, tỷ lệ hoa hồng của Ethereum đã ở mức vừa phải. Động thái này có thể giúp tăng doanh thu hàng năm của mạng lưới chính lên ít nhất 50 triệu đô la Mỹ và giảm bớt áp lực tài chính cho EF.

· Sự kết hợp giữa triết lý quản trị phương Đông và phương Tây:Cơ chế “Technology Teahouse” do cơ chế này dẫn đầu mời Vitalik đối thoại với các nhà phát triển cơ sở hàng tháng để làm suy yếu sự sùng bái quyền lực của “V God Cult”; đồng thời, nó ngầm cho phép nhóm Trung Quốc thử nghiệm các biến thể phân mảnh trên Hong Kong Compliance Chain để dành các tùy chọn kỹ thuật cho các nâng cấp trong tương lai.

· Thiết lập chương trình nghị sự cho phòng trà kỹ thuật

Các cuộc đối thoại dành cho nhà phát triển hàng tháng không phải là "cuộc họp tĩnh tâm", mà áp dụng phiên bản sửa đổi của Quy tắc về trật tự của Robert:

· Mức độ ưu tiên của chủ đề được xác định bởi số lượt thích trên chủ đề GitHub (để tránh sự thao túng nội bộ của EF);

· Mỗi đề xuất phải kèm theo báo cáo đánh giá khả thi từ ít nhất 3 nhóm Lớp 2. "Đề xuất EIP-7624" (tối ưu hóa mô hình dự đoán phí gas xuyên chuỗi) được thông qua tại cuộc họp vào tháng 11 năm 2024 đã được nhóm Metis đề xuất tại cuộc họp tại phòng trà và được thông qua nhất trí.

· Chiến lược kỹ thuật cho các thử nghiệm phân mảnh tại Hồng Kông

Cho phép các nhóm Trung Quốc thử nghiệm công nghệ "phân mảnh động" (tự động điều chỉnh số lượng phân mảnh dựa trên khối lượng giao dịch) trên các chuỗi tuân thủ thực chất là "khuôn khổ kỹ thuật thử nghiệm" để giải quyết các rủi ro địa chính trị:

· Chuỗi Cyberport Hồng Kông đã đạt được 5.000 TPS trên một phân đoạn duy nhất và khả năng tương thích của nó với ZK-Rollup của mạng chính Ethereum là 95%;

· Thử nghiệm đã dành riêng một "giải pháp Trung Quốc" có thể chuyển đổi để nâng cấp mạng chính vào năm 2026 - nếu quy định của Hoa Kỳ được nâng cấp, các mô-đun kỹ thuật của chuỗi Hồng Kông có thể được nhanh chóng chuyển sang mạng chính.

· Trò chơi tuân thủ của DeFi staking: Thiết lập ví 5 chữ ký, 3 chữ ký đa chữ ký, bơm 150 triệu đô la ETH vào Aave và các giao thức khác để kiếm lãi, cố gắng đảo ngược hình ảnh "chỉ bán chứ không kiếm lời" của EF và kiểm tra tính linh hoạt về tuân thủ của tài chính phi tập trung ở ranh giới đỏ theo quy định của SEC.

Cơ chế kiểm tra và cân bằng của ví đa chữ ký 150 triệu ETH đã được đưa vào ví 5 chữ ký 3 đa chữ ký bao gồm Chainlink, Aave, EF, Gnosis và Lido. Mỗi bước của hoạt động phải để lại dấu vết trên chuỗi:

· Công thức phân phối lợi nhuận được ghi vào hợp đồng thông minh (60% để tài trợ cho nhà phát triển, 30% để mua lại và hủy ETH và 10% làm dự trữ rủi ro);

· Ngay cả khi gặp phải cuộc điều tra của SEC, cấu trúc này vẫn có thể tự bảo vệ mình thông qua "hoạt động tự chủ của giao thức" (trường hợp chiến thắng của Uniswap năm 2024 đã thiết lập các tiền lệ có liên quan). Sau sáu tháng hoạt động, lợi nhuận hàng năm của quỹ đạt 8,2% (khoảng 12,3 triệu đô la Mỹ), vượt xa thu nhập dòng tiền từ việc EF bán ETH.

Những trận chiến còn dang dở và những lo lắng tiềm ẩn

· Sự va chạm giữa chủ nghĩa lý tưởng công nghệ với thực tế:Dưới sự đe dọa của TPS cấp triệu chuỗi đơn của Solana, giải pháp "phân mảnh + ZK-Rollup" của Vương Tiểu Vĩ phải được triển khai trước năm 2026, nếu không sẽ bị nghi ngờ là "bản thiết kế trên giấy";

· Nguy cơ chia rẽ cộng đồng:Người sáng lập Lido, Konstantin Lomashuk, đã ám chỉ đến việc thành lập "nền tảng thứ hai" và các cải cách cấp tiến có thể khiến "những người theo chủ nghĩa cơ bản của V God" tức giận;

· Bãi mìn tuân thủ:Cầu nối chuỗi chéo quyền riêng tư của EF hợp tác với Coinbase có thể vi phạm "Đạo luật tài sản hỗn hợp" của Hoa Kỳ và Vương Tiểu Vĩ vẫn cần phải chứng minh "tính trung lập của giao thức" tại phiên điều trần của quốc hội để tránh lặp lại sai lầm của Ripple.

· Xung đột văn hóa: Các nhà phát triển phương Tây chỉ trích chiến lược "Hiệu quả châu Á trước tiên" của họ, dẫn đến tỷ lệ lỗ hổng mạng thử nghiệm tăng 30% và cần phải hiệu chỉnh lại giữa độ nghiêm ngặt của mã và tốc độ lặp lại.

"Tỷ lệ lỗ hổng mạng thử nghiệm tăng 30%" bị các nhà phát triển phương Tây chỉ trích thực chất là kết quả tất yếu của trò chơi giữa tốc độ lặp lại và bảo mật:

· Nhóm EF Châu Á Thái Bình Dương đã áp dụng "Quản lý Kanban" theo phong cách Toyota để rút ngắn chu kỳ nâng cấp từ 6 tháng xuống còn 3 tháng, nhưng theo nghiên cứu của Linux Foundation, việc giảm 50% thời gian đánh giá mã sẽ dẫn đến tỷ lệ lỗ hổng tăng 25%-40%;

· Wang Xiaowei đã giới thiệu các công cụ xác minh chính thức (như Certora) để kiểm toán tự động, giúp giảm 60% số lỗi nghiêm trọng, nhưng phải trả giá bằng việc tăng chi phí phát triển 2 triệu đô la Mỹ mỗi năm.

Kết luận: Một “bước đột phá công nghệ” thầm lặng

Sự gia nhập của Vương Tiểu Vĩ cũng gián tiếp xác nhận sự chuyển mình của Ethereum từ một “cậu bé thiên tài” thành một “trung niên kỹ thuật” - không còn chỉ dựa vào cảm hứng của Vitalik nữa mà dựa vào tư duy kỹ thuật có hệ thống và cải cách dần dần. Sự chuyển đổi này liên quan đến "các nhà kỹ trị Trung Quốc" có thể báo trước cuộc chiến sống còn của Ethereum chống lại "cuộc khủng hoảng tuổi trung niên". Đây cũng là một chương mới trong đó chính trị mã hóa gặp gỡ trí tuệ Khổng giáo và đưa triết lý quản trị phương Đông vào hệ thống phi tập trung.

Liên kết gốc