Ethereum (ETH) Nedir?

Ethereum, 2013 yılında Vitalik Buterin tarafından kurulan merkeziyetsiz açık kaynaklı bir blok zinciri sistemidir. İşlem ücretleri için Ether, veya kısa adıyla ETH, kullanır. Bu açık kaynaklı sistem, merkeziyetsiz uygulamaların (dApps) oluşturulmasına ve yönetilmesine olanak tanır ve Ethereum tokenleri olarak adlandırılan yeni kripto para birimlerinin çıkarılmasını kolaylaştırarak dijital finans ve blok zinciri teknolojisi ortamını geliştirir.

Ethereum (ETH) nedir?

Ethereum (ETH) , Rus-Kanadalı programcı Vitalik Buterin tarafından geliştirilen ve 30 Temmuz 2015'te resmi olarak başlatılan merkeziyetsiz, açık kaynaklı bir blok zinciri platformudur. Piyasa değeri açısından Bitcoin'in ardından ikinci en büyük blok zinciri ekosistemi konumundadır. Ancak Ethereum, dijital bir para birimi olmanın ötesinde daha geniş bir kullanım alanına sahip olmasıyla kendisini Bitcoin'den ayırmaktadır.

Ethereum'un temel işlevselliği, akıllı sözleşmeleri ve merkeziyetsiz uygulamaları (dApps) desteklemesinde yatmaktadır. Bu özellikler doğrudan Ethereum'un blok zincirine gömülüdür ve şeffaf, müdahaleye karşı korumalı ve otomatik işlemlere olanak tanır. Bu yetenek, Ethereum'u merkeziyetsiz finans (DeFi) alanının yanı sıra NFT'ler ve diğer çeşitli blok zinciri tabanlı uygulamalar alanında da önemli bir oyuncuya dönüştürdü.

Ethereum'un ekosistemi, kendi yerel kripto para birimi olan Ether (ETH) tarafından desteklenmektedir. Ether, işlemleri kolaylaştırmak ve katılımcıları blok zincirini korumak ve güvence altına almak için teşvik etmek gibi ağ içindeki işlemleri yürütmek için hayati öneme sahiptir. Bu da Ether'i Ethereum platformunun ayrılmaz bir parçası haline getiriyor.

Ethereum ağının altyapısı birkaç temel bileşen içerir:

● Ethereum Blok Zinciri: Bu, işlemlerin ve verilerin tüm geçmişini kaydeden ağın temelidir.

● Ethereum Sanal Makinesi (EVM): EVM, akıllı sözleşmelerin ve dApp'lerin yürütülmesini sağlayan ve Ethereum ekosisteminde çok önemli bir rol oynayan motordur.

● Ether (ETH): Yerel kripto para birimi olan Ether, işlemlere yakıt sağlamak ve ağ katılımını teşvik etmek için kullanılır.

Ethereum'un blok zinciri, işlem ve veri koleksiyonlarını içeren blokları içerecek şekilde yapılandırılmıştır. Ağ, "slot" adı verilen on iki saniyelik aralıklarla çalışır ve bir blok önermek için tek bir doğrulayıcı seçilerek verimli ve güvenli işlem yapılmasını sağlar.

Ethereum, piyasaya sürülmesinden bu yana "Konstantinopolis", "İstanbul", "Muir Buzulu", "Berlin" ve "Londra" sert çatallanması gibi çeşitli ağ güncellemelerinden geçti. Bu güncellemeler ağın işlevselliğini ve verimliliğini sürekli olarak geliştirmiştir.

Ethereum'un birincil hedefi, merkeziyetsiz uygulamalar için küresel bir platform olarak hizmet vermek ve kullanıcıların yazılım yazması ve çalıştırması için sansüre, kesintiye ve dolandırıcılığa dayanıklı bir ortam sunmaktır. Bu hedef, Ethereum'u bir kripto para platformundan daha fazlası olarak konumlandırıyor ve onu merkeziyetsiz dijital inovasyon ve uygulamalar için kapsamlı bir ekosistem haline getiriyor.

Kaynaklar

Whitepaper

Resmi Web Sitesi

Ethereum Nasıl Çalışır?

Ethereum'un Mimarisi

Ethereum blok zinciri, her biri tüm blok zincirin bir kopyasını depolayan çok sayıda düğümden (node’lar) oluşur. Bir düğüm, esasen tüm işlemlerin güncel bir kaydını tutarak Ethereum ağına katılan bir bilgisayardır. Bu zincirdeki her blok, işlemlerin bir listesini, karmaşık bir matematiksel bulmacayı ve bir önceki bloğun bulmacasının çözümünü içerir ve blok zincir olarak bilinen birbirine bağlı bir zincirle sonuçlanır.

Akıllı Sözleşmeler

Ethereum'un yenilikçi yeteneklerinin merkezinde, önceden tanımlanmış belirli koşullar karşılandığında tetiklenen ve kendi kendini yürüten kod satırları olan akıllı sözleşmeler yer almaktadır. Merkeziyetsiz uygulamaların (dApp’ler) temel taşı olarak hizmet veren akıllı sözleşmeler, aracılara olan ihtiyacı ortadan kaldırır. Akıllı sözleşmeyi, otomatik bir ürün satış makinesi olarak düşünün; doğru miktarda parayı girin, seçiminizi yapın ve ürün herhangi bir insan müdahalesi olmadan size verilsin.

Ethereum Sanal Makinesi (EVM)

Ethereum Sanal Makinesi (EVM), Ethereum ekosisteminin bir diğer önemli bileşenidir. Merkeziyetsiz küresel bir bilgisayar olarak işlev gören EVM, Ethereum'un yerel programlama dili olan Solidity'de kaleme alınan akıllı sözleşmeleri yürütür. Ağdaki her düğüm, kendi EVM örneğini çalıştırır ve bir işlem tarafından başlatıldığında akıllı sözleşmeleri toplu olarak yürütür. EVM bu akıllı sözleşmeleri yalıtılmış bir ortamda yürütür ve sağlam güvenlik önlemleri sağlar.

Gas ve Ether

Ethereum'daki her eylem, ister bir işlem isterse bir akıllı sözleşme yürütüyor olsun, hesaplama kaynaklarını tüketir. Bu kaynakları ağ üzerinde adil bir şekilde dağıtmak için Ethereum, farklı işlemler için gereken hesaplama çabasını ölçen bir birim olan "gas" konseptini kullanır. Gas için Ethereum'un kendi yerel kripto para birimi olan Ether ile ödeme yapılır. Kullanıcılar hem bir gas limiti hem de bir gas fiyatı (sırasıyla kullanmak istedikleri maksimum gas miktarı ve gas birimi başına ödemek istedikleri Ether) belirterek işlemleri başlatır. Ether olarak toplam işlem ücreti, tüketilen gas ile gas fiyatının çarpımı olarak hesaplanır. Bu, işlemlerin doğrulanması için madencilere ücret ödenmesini sağlar ve ağı spam’e karşı korur.

Ethereum İşlemlerinin Çok Yönlülüğü

Ethereum'un yetenekleri basit finansal işlemlerin çok ötesine uzanır. Merkeziyetsiz finans (DeFi) ve merkeziyetsiz otonom kuruluşlardan (DAO'lar) sanal pazar yerlerine kadar çeşitli uygulamaları destekleyen bir platformdur. Bu uygulamaların bel kemiği Ethereum'un akıllı sözleşmeleridir. Bunlar, blok zincirinde yer alan, önceden tanımlanmış koşullar karşılandığında otomatik olarak yürütülmek üzere ayarlanmış, böylece aracılara olan ihtiyacı ortadan kaldıran otonom programlardır. Akıllı sözleşmeler dağıtıldıktan sonra değişmezdir ve işlemlerde güvenilirlik ve güven sağlar.

Ölçeklenebilirlik Zorlukları ve Çözümleri

Ethereum'un popülaritesi arttıkça, yoğun zamanlarda daha yavaş işlem hızları ve daha yüksek işlem ücretleriyle kendini gösteren ölçeklenebilirlik zorluklarıyla karşılaşıyor. 2017'deki CryptoKitties fenomeni, faaliyetlerdeki artışın ağ tıkanıklığına yol açtığı en önemli örnektir. Bu sorunların üstesinden gelmek için Ethereum geliştiricileri sharding ve rollup gibi çözümlere odaklanıyor.

Sharding: Ölçeklenebilirlik için Bir Çözüm

Sharding, ağın veri tabanını daha küçük bölümlere veya parçalara ayıran bir tekniktir. Her shard (parça), tüm veri tabanının bir kısmını temsil eder ve farklı bir sunucuda depolanır. Bu yaklaşım, bireysel düğümler üzerindeki veri depolama yükünü önemli ölçüde azaltarak daha fazla kişinin düğüm operatörü olarak katılımını mümkün kılar. Sharding yalnızca işlem hızlarını artırmakla kalmaz, aynı zamanda ağın genel güvenliğini de güçlendirir.

Rollup’lar: İşlemleri Verimli Hale Getirmek

Çok sayıda işlemin bir araya getirildiği ve tek bir işlem olarak işlendiği bir başka yenilikçi çözüm de Rollup'lardır. Bu yöntem, işlem başına gas ücretini etkili bir şekilde azaltarak kullanıcılar için daha ekonomik hale getirir.

Ethereum 2.0 Kapsamında Proof-of-Stake

Başlangıçta benimsediği Proof-of-Work (PoW) mutabakat mekanizmasından geçiş yapan Ethereum, Ethereum 2.0 yükseltmesinde Proof-of-Stake (PoS) modelini benimsemiştir. Bu modelde, doğrulayıcılar sahip oldukları ve teminat olarak "stake etmeye" istekli oldukları Ether miktarına göre yeni bloklar oluşturmak üzere seçilirler. Doğrulayıcı olarak kabul edilebilmek için, Ethereum'un resmi yatırma sözleşmesine 32 ETH stake etmek gerekmektedir. İşlemleri başarıyla doğrulayanlar ödül olarak ek Ether kazanırlar. Bunun aksi durumda ise, kötü niyetli veya verimsiz davrananlar, stake edilmiş Ether’lerinin kesildiğini veya kısmen el konulduğunu görebilirler. PoS modeli ağın hızını, güvenliğini ve ölçeklenebilirliğini artırırken aynı zamanda daha enerji tasarrufludur.

Ethereum’un Potansiyel Kullanım Alanları Nelerdir?

Ethereum, öncü bir blok zinciri platformu olarak, basit parasal işlemlerin çok ötesine uzanan çok sayıda olasılığın önünü açmaktadır. Sağlam mimarisi, güvenli ve şeffaf blok zinciri ağı üzerinde merkeziyetsiz uygulamaların (dApps) oluşturulmasını destekler. Bu dApp'ler, Ethereum'un yeteneklerini kullanarak çeşitli hizmetler sunmakta ve blok zinciri ve kripto para sektörlerinde çok yönlü bir platform olarak konumunu sağlamlaştırmaktadır.

Merkeziyetsiz Finans (DeFi) ve Finansal Araçlar

Ethereum'un en önde gelen kullanım alanlarından biri Merkeziyetsiz Finans (DeFi) alanıdır. DeFi, geleneksel finansal aracılara ihtiyaç duymadan karmaşık finansal araçlar oluşturmak için anlaşma koşullarının doğrudan koda yazıldığı kendi kendini yürüten sözleşmeler olan akıllı sözleşmeleri kullanır. Buna borç verme platformları, yield farming ve kullanıcıların merkezi otoritelere güvenmeden varlık ticareti yapmalarını sağlayan merkeziyetsiz borsalar (DEX'ler) gibi hizmetler dahildir. DeFi platformları, Ethereum'un akıllı sözleşmelerinden yararlanarak daha açık, erişilebilir ve şeffaf bir finansal sistem sunuyor.

MakerDAO gibi DeFi platformları, merkeziyetsiz borç verme ve borç alma gibi hizmetler sunmak için Ethereum'un akıllı sözleşmelerini kullanır. Kullanıcılar Ethereum tokenlerini ödünç verebilir ve faiz kazanabilir veya varlıklarına karşı borç alabilir

Dijital Kimlik ve Güvenli İşlemler

Ethereum, dijital kimlik çözümlerinin geliştirilmesinde de önemli bir rol oynamaktadır. Bir merkeziyetsiz kimlik oluşturarak, kullanıcılar kişisel bilgileri üzerinde daha fazla kontrole sahip olabilirler. Bu uygulama özellikle kimlik doğrulamanın gerekli olduğu çevrim içi işlemlerde ve hizmetlerde değerlidir. Ethereum blok zinciri, kişisel verilerin güvenli ve kurcalanmaya karşı korumalı kalmasını sağlayarak dijital alanda gizliliği ve güvenliği artırır.

Tedarik Zinciri Yönetimi

Tedarik zinciri yönetimi alanında, Ethereum'un blok zinciri benzeri görülmemiş düzeyde bir şeffaflık ve izlenebilirlik sunmaktadır. Bir ürünün yolculuğunun her adımını blok zincirine kaydederek, üretimden nihai teslimata kadar malların menşeini ve kullanımını izlemek mümkün hale gelir. Bu uygulama özellikle gıda ve ilaç sektörleri gibi özgünlüğün ve etik kaynak kullanımının kritik önem taşıdığı sektörlerde faydalıdır.

NFT’ler

NFT oluşturulması ve işlemleri Ethereum için önemli bir kullanım alanı haline gelmiştir. NFT'ler, sanat eserleri, müzik ve koleksiyon ürünleri de dahil olmak üzere çeşitli öğelerin sahipliğini ve özgünlüğünü temsil edebilen benzersiz dijital varlıklardır. Ethereum'un blok zinciri, her bir NFT'nin türünün tek örneği olmasını ve kopyalanamamasını sağlayarak, içerik oluşturucuların ve koleksiyoncuların dijital dünyada etkileşime girmeleri için yeni bir yol sunuyor.

İlk NFT projelerinden biri olan CryptoKitties, kullanıcıların benzersiz dijital kediler satın almasına, toplamasına ve üretmesine olanak tanıyor ve her kedi Ethereum blok zincirinde bir NFT olarak temsil ediliyor. Benzer şekilde, OpenSea gibi platformlar, hepsi Ethereum teknolojisine dayanan dijital sanattan sanal gayrimenkule kadar çeşitli NFT'lerin işlemleri için pazar yerleri olarak ortaya çıkmıştır.

Ethereum'un Tarihçesi Nedir?

Ethereum'un tarihi 2013 yılında, Bitcoin Magazine'in de kurucularından olan 19 yaşındaki programcı Vitalik Buterin'in bir önerisiyle başlar. Buterin, Bitcoin'den çok daha esnek olan ve çok çeşitli işlemleri destekleyebilen bir blok zinciri platformu tasarladı. Bu fikir, Ethereum'un temellerini atan bir whitepaper’da şekillenmiştir. Buterin, aralarında Gavin Wood'un da bulunduğu diğer kurucu ortaklarla birlikte bu proje için önemli bir destek topladı ve 2014 yılında lansman öncesi bir token satışı yoluyla 18 milyon USD topladı. Bu finansman Ethereum'u konseptten gerçeğe dönüştürmek için çok önemliydi.

Temmuz 2015, ilk halka açık sürümünün piyasaya sürülmesiyle Ethereum tarihinde önemli bir dönüm noktası oldu. Bu sürüm, blok zinciri üzerinde otomatik ve karmaşık işlemlere izin veren akıllı sözleşme işlevselliğini tanıttığı için önemliydi. Bu özellik Ethereum'u diğerlerinden ayırdı ve merkeziyetsiz uygulamalar (dApps) için yeni olanaklar yarattı.

Ethereum büyüdükçe, sistemini iyileştirmek için çeşitli protokol yükseltmelerinden geçti. Ethereum topluluğu tarafından üzerinde anlaşmaya varılan bu güncellemeler, platformun işlevselliğini, performansını ve güvenliğini artırmayı amaçlıyordu. En önemli güncellemelerden biri 2022 yılında Ethereum'un Proof-of-Work mutabakat mekanizmasından Proof-of-Stake mutabakat mekanizmasına geçmesiyle gerçekleşti. Bu değişiklik sadece teknik bir güncelleme değildi; daha enerji verimli ve güvenli bir blok zincirine doğru bir geçişi temsil ediyordu.

Ethereum 2.0'a geçiş, Ethereum'un tarihinde çok önemli bir aşamaya işaret ediyordu. Bu yükseltme, ölçeklenebilirlik ve enerji verimliliği gibi zorlukların ele alınmasına odaklandı. Proof-of-Stake'e geçiş, platformun enerji tüketimini azalttı ve işlem işleme kapasitesini artırarak Ethereum'u daha büyük ölçekli uygulamalar için daha uygun hale getirdi.

Ether Token (ETH) Nedir?

Ether (ETH) Ethereum blok zincirinin ana kripto para birimidir ve genellikle ağ için dijital yakıtla karşılaştırılır. Ethereum içinde akıllı sözleşmeler ve merkeziyetsiz uygulamalar (DApps) çalıştırmak, değer depolamak ve eşler arası ödemeler yapmak gibi çeşitli görevler için kullanılır. Ether, Bitget de dahil olmak üzere birçok kripto para borsasında yaygın olarak işlem görmektedir.

Ethereum ağı, işlemleri için hesaplama kaynaklarına ihtiyaç duyar. Birisi bir işlem yaptığında veya bir akıllı sözleşmeyi etkinleştirdiğinde, "gas" olarak bilinen Ether cinsinden bir ücret ödemek zorundadır. Bu gas ücreti, ağın düğümleri tarafından kullanılan hesaplama gücünü telafi eder. Ağın sorunsuz çalışmasını sağlar ve kötüye kullanımı veya spam'i önler. Bu sistem Ether'i Ethereum'un işlevselliğinin ve güvenliğinin hayati bir parçası haline getiriyor.

Ethereum 2.0 Nedir?

Ethereum 2.0, orijinal Ethereum blok zincirinin büyük bir evrimini temsil etmektedir. Ağı üç temel alanda önemli ölçüde iyileştirmek için tasarlanmıştır: ölçeklenebilirlik, güvenlik ve enerji verimliliği. Ethereum 2.0'daki en önemli değişikliklerden biri, Proof of Work mutabakat mekanizmasından Proof-of-Stake mutabakat mekanizmasına geçmesidir. Bu anahtar, ağın enerji kullanımını büyük ölçüde azaltarak daha çevre dostu hale getirmesi ve çeşitli siber saldırı türlerine karşı güvenliğini artırması nedeniyle çok önemlidir.

Ethereum 2.0'ın temel unsurlarından biri de sharding’in kullanıma sunulmasıdır. Parçalama, Ethereum blok zincirinin shard (parça) adı verilen birkaç küçük parçaya bölünmesini içerir. Her bir shard (parça) bağımsız olarak işlemleri ve akıllı sözleşmeleri idare edebilir. Bu, her işlemin tüm ağ genelinde doğrulama gerektirdiği orijinal Ethereum kurulumundan önemli bir sapmadır. Sharding, işlemlerin çok daha hızlı işlenmesini sağlayarak ağın hızını ve verimliliğini artırır.

Ayrıca Ethereum 2.0, Ethereum Sanal Makinesi'nin (EVM) yerini alacak olan eWASM'ı da beraberinde getiriyor. eWASM, kodun daha verimli ve hızlı bir şekilde yürütülmesini sağlayarak ağın performansını optimize ediyor. Yükseltme ayrıca bu shard zincirlerinin etkin bir şekilde yönetilmesinde önemli bir rol oynayan çapraz bağlantıları da entegre ediyor. Bu geliştirmeler toplu olarak Ethereum 2.0'ı çok çeşitli uygulamaları ve kullanıcıları desteklemeye hazır, daha sağlam, ölçeklenebilir ve enerji tasarruflu bir blok zinciri haline getirmektedir.

Nasıl Ethereum Satın Alabilirim?

En büyük ve saygın merkezi kripto para platformlarından biri olan Bitget Borsası ile Ethereum yatırım yolculuğunuza kolayca başlayabilirsiniz. Ethereum satın almak, göndermek ve almak için Bitget'te bir hesap oluşturmanız yeterli.

Kriptoda yeniyseniz, Ethereum ve diğer kripto para birimlerini satın alacağınızı öğrenmek için Bitget Akademi'ye gidin.

Ethereum'u Değerli Kılan Nedir?

Ethereum, benzersiz ve güçlü özellikleri nedeniyle kripto para dünyasında öne çıkmaktadır. Ethereum, özünde dijital bir para biriminden daha fazlası olmak üzere tasarlanmıştır. Whitepaper'ında belirtildiği gibi birincil amacı, merkeziyetsiz uygulamalar (dApps) oluşturmak için yeni bir protokol oluşturmaktır. Bu uygulamalar tek bir kurum tarafından kontrol edilmediğinden yüksek düzeyde güvenlik ve ölçeklenebilirlik potansiyeli sunar.

Ethereum'u özel kılan temel unsurlardan biri akıllı sözleşmelerin kullanılmasıdır. Akıllı sözleşmeler, anlaşma şartlarının doğrudan koda yazıldığı, kendi kendini yürüten sözleşmelerdir. Sözleşme şartlarını otomatikleştirir ve uygular, dolandırıcılık veya üçüncü taraf müdahalesi riskini en aza indirir. Bu teknoloji, geliştiriciler için bir olasılıklar dünyasının kapılarını açarak, gerçek dünya uygulamalarına sahip birçoki merkeziyetsiz uygulama oluşturmalarına olanak tanıyor.

Ethereum'un bir diğer önemli yönü de ağında "token" olarak bilinen kendi dijital para biriminizi yaratma kolaylığıdır. Bu, blok zinciri teknolojisi hakkında kapsamlı bilgi gerektirmez. ChainLink, BAT ve VeChain gibi birçok tanınmış token, kendi blok zincirlerine geçmeden önce Ethereum'da başladı.

Sonuç

Sonuç olarak Ethereum, blok zinciri ve kripto para alanında önemli bir oyuncu ve dijital bir para biriminden daha fazlasını sunuyor. Akıllı sözleşmeler ve Ethereum Sanal Makinesi gibi benzersiz özellikleri, merkeziyetsiz uygulamaların oluşturulmasını sağlayarak onu merkeziyetsiz finans ve diğer uygulamalarda önemli bir platform haline getiriyor. Yerel kripto para birimi olarak Ether (ETH) ile Ethereum, işlem verimliliği ve ağ güvenliği sağlar. Ethereum 2.0'a geçiş de dahil olmak üzere sürekli güncellemeler, ölçeklenebilirlik, güvenlik ve enerji verimliliğine odaklandığını vurgular. Ethereum'un finanstan dijital kimlik ve tedarik zinciri yönetimine kadar çeşitli sektörlerdeki uyarlanabilirliği, çok yönlü ve temel bir blok zinciri platformu olarak konumunu güçlendirmektedir.

Ethereum İle İlgili Makaleler

Geleceği Güvence Altına Almak: ETH 2.0 ile Ethereum'un Stake Mekanizması

Ethereum Nedir? Neden Bitcoin Ağından Sonra En Büyük İkinci Blok Zincir?

Ethereum’un Değeri ve Fiyatı (Bölüm 1)

Ethereum Değeri ve Fiyatı (Bölüm 2)

Ethereum Blok Zincirinde Farklı Token Standartları

Kripto Burrito (Cilt I): Ethereum Birleşmesi (M erge)

Ethereum Şangay Yükseltmesi Detayları

Şangay Yükseltmesi - Ethereum Kullanıcıları için Yeni Fırsatlar Denizinin Ötesinde

Ethereum Birleşmesi (Merge) burada! İşte bilmeniz gerekenler

Ethereum Birleşmesi (Merge) Tamamlandı: Bir Piyasanın Genel Özeti